Wyzwania w opiece nad osobą niesamodzielną – konferencja

Dane demograficzne nie pozostawiają złudzeń. Starzejące się polskie społeczeństwo jest faktem. O wyzwaniach i projektowaniu usług społecznych na miarę XXI wieku.

Coraz więcej osób starszych to większe obciążenie nie tylko dla systemu zdrowotnego, ale przede wszystkim usług opiekuńczych. O systemie opieki nad osobą niesamodzielną mówiła w trakcie konferencji m.in. Monika Michniewicz, menedżerka Regionalnej Strefy Pomocy działającej w strukturze FOSy, która od wielu lat prowadzi działania na rzecz wdrażania wysokiej jakości usług społecznych. Szczególnie ważne w tej działalności są usługi dla osób starszych. Regionalna Strefa Pomocy jest jednym rozwiązań kompleksowo wspierających rodziny osób niesamodzielnych. Wdrażanie i rozwój takich usług wymaga dyskusji i zaangażowania wielu podmiotów. I temu miała służyć konferencja, która odbyła się 22 czerwca w sali konferencyjnej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. Wydarzenie, którego wspólnym hasłem były „Wyzwania w opiece nad osobą niesamodzielną”, było okazją do dyskusji nad przyszłością usług społecznych w środowiskach lokalnych. O kompleksowej opiece nad osobą niesamodzielną mówiła m.in. dr n.med. Małgorzata Stompór, geriatra. Wśród prelegentów byli również Stanisław Brzozowski, rzecznik praw osób starszych oraz Marcin Borkowski, psycholog.
Z kolei wyniki badań „Senior w czasie pandemii” i „Wykluczenie komunikacyjne seniorów” przedstawił Mateusz Kucz z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Badania przeprowadził na zlecenie Federacji FOSa, a ich współautorem jest Bartłomiej Głuszak, prezes Federacji.
– W czasie badań, które pokazywały sytuację seniorów w czasie pandemii okazało się, że pierwszą grupą wspierającą była rodzina, dopiero kolejną sąsiedzi, znajomi i przyjaciele – zaznaczył Mateusz Kucz.
Badacz zauważył, że dziś opieka nas osobami starszymi wymaga odbudowania współpracy pomiędzy mieszkańcami a instytucjami i zdefiniowania jej na nowo. W kwestii wykluczenia komunikacyjnego seniorów uczestnikami badania były osoby, które są m.in. członkami rad seniorów. Pokazały one, jaki rodzaj komunikacji dociera do poszczególnych miejscowości. W przypadku, kiedy jej nie ma, najczęściej seniorzy polegają na pomocy rodziny i sąsiadów. Niestety w grupie badanej 70 procent osób zrezygnowało z wizyty u lekarza tylko dlatego, że nie miało możliwości dotarcia do specjalisty.
O wyzwaniach stojących przed instytucjonalną opieką społeczną mówiła też Sylwia Jankowska, kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pasymiu.
– W mojej ocenie należałoby zastanowić się nad rozwiązaniami systemowymi na szczeblu lokalnym, by osoby starsze mogły jak najdłużej pozostać w swoim środowisku lokalnym – ocenia kierownik MGOPS w Pasymiu. – W mniejszych miejscowościach mogłyby na przykład powstawać specjalne mieszkania, w których te osoby mogłyby mieszkać, dzięki czemu nawet mając deficyty lub problemy z
codziennym funkcjonowaniem, zostać w tym miejscu. I mieć możliwość korzystania z usług, które zabezpieczałyby ich podstawowe potrzeby. I to w środowisku, a nie w placówkach opieki społecznej.

Głos ten wzmocniła też Barbara Nikołajuk-Liberna, która przez wiele lat opiekowała się swoim mężem. Podkreślała zagubienie i stres, kiedy znalazła się nagle w sytuacji konieczności opieki nad członkiem rodziny. Jak najszybsze objęcie opiekunów nieformalnych kompleksowym wsparciem jest kluczowe i powinno być standardowym postępowaniem w takich sytuacjach. Obecnie system wsparcia jest rozczłonkowany co powoduje, że zamiast skupić się na wsparciu chorego, wiele czasu i energii poświęca się na znalezienie niezbędnych informacji.
Natomiast Ewa Kordaczuk – Dyrektor prowadzącej dom pomocy społecznej Fundacji Laurentius podkreślała wagę współpracy pomiędzy sektorem ochrony zdrowia i pomocy społecznej, która obecnie jest na bardzo niskim poziomie, choć od niej często zależy los pacjenta. Podkreślała też konieczność większego otwarcia domów pomocy społecznej i innych placówek całodobowych. Wolontariat czy współpraca z lokalną społecznością w codziennym funkcjonowaniu placówek nie tylko poprawia jakość życia ich mieszkańców ale też zapobiega negatywnym opiniom o tego typu miejscach.
Na zakończenie konferencji o „Srebrnym tsunami, czyli pokoleniu przyszłości” opowiedział Piotr Wasyluk specjalista i praktyk w zakresie projektowania usług oraz projektowania z wykorzystaniem trendów i moderator design thinking. Obecnie 459 milionów osób na rynku konsumentów to osoby powyżej 60 roku życia. Ocenia się, że ta liczba do 2030 roku wzrośnie do 760 milionów. Coraz większa liczba osób starszych będzie wymagała określonych, sprecyzowanych do konkretnych grup, rozwiązań.
Konferencję zorganizowała Regionalna Strefa Pomocy Federacji FOSa w ramach Projektu „Regionalna Strefa Pomocy” realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego przez Norwegię Islandię i Lichtenstein z Funduszy EOG.